Friday, January 22, 2016

စာေမးပဲြဆိုင္ရာအႀကံျပဳခ်က္မ်ား (အပိုင္း ၄)



စာေမးပဲြဆိုင္ရာအႀကံျပဳခ်က္မ်ား (အပိုင္း ၄)
နားေထာင္ေနစဥ္အတြင္း (While you listen)

စာပိုဒ္ကို နားေထာင္ေနတဲ့အခါ 100% အာ႐ံုစိုက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္ဟာ ျပဴတင္းေပါက္အျပင္ဖက္ကို ေငးၾကည့္ဖို႔ (သို႔) ေန႔လယ္ထမင္းစားခ်ိန္မွာ ဘာစားရရင္ေကာင္းမလဲဆိုတာကို စဥ္းစားေနဖို႔ အခ်ိန္မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္နားေထာင္ရမဲ့ စာပိုဒ္ကို ဖြင့္ျပခ်ိန္သည္ လြန္စြာမွ တိုေတာင္းလွအတြက္ သင့္အာ႐ံုကို စာေမးပဲြေပၚမွာပဲ စူးစိုက္ထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။


ဘယ္စကားလံုးေတြကို နားလည္ဖို႔လိုပါသလဲ? (Which words do I need to understand)

တိတ္ေခြထဲက စာပိုဒ္ကို နားေထာင္ေနတဲ့အခါ သင့္အေနျဖင့္ စကားလံုးတိုင္းကို နားလည္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ နားလည္ဖို႔လည္း မလိုပါ။ ဒါဟာ အမွန္ပါပဲ။ အေရးႀကီးတာက လုပ္ငန္းေတြကို ျပည့္ျပည့္စံုစံုလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ဘယ္စကားလံုးေတြကို သင္နားလည္ဖို႔လိုအပ္သလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။
  • သင့္အေနနဲ႔ စကားလံုးတိုင္းကို နားလည္ဖို႔ မလိုပါ။ ဒါေၾကာင့္ အေၾကာင္းအရာ အားလံုးကို နားမလည္ခဲ့ရင္ ထိတ္လန္႔မသြားပါနဲ႔။
  • ပထမအႀကိမ္ နားေထာင္တဲ့အခါ အၾကမ္းဖ်ဥ္းသေဘာေပါက္ေအာင္သာ နားေထာင္ပါ။
  • အေရးႀကီး (သို႔) အဓိကက်တဲ့ စကားလံုးေတြကို အေလးထားၿပီး ဖိရြတ္ (stress) သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
  • ဖိၿပီးရြတ္ဆိုျခင္းမရွိတဲ့ စကားလံုးေတြဟာ ဖိၿပီးရြတ္ဆိုသြားတဲ့ စကားလံုးေတြေလာက္ အေရးမႀကီးပါ။
  • အဓိကအားျဖင့္ အေရးႀကီးတဲ့ စကားလံုးေတြကိုသာ ဂ႐ုစိုက္နားေထာင္ပါ။ ေဒသခံ (native speakers)ေတြ ေတာင္မွ စကားလံုးတိုင္းကို နားမေထာင္ၾကပါဘူး။

အေရးႀကီးတဲ့ စကားလံုးတစ္လံုးလံုးကို နားမလည္ျခင္း (I don’t understand an important word)
ဒါဆိုရင္ စာပိုဒ္ကို နားေထာင္ေနတဲ့ အေတာအတြင္း အေရးပါတဲ့ စကားလံုးတစ္လံုးလံုးကို နားမလည္ပါက ဘာလုပ္ရပါမလဲ? ယခုေဖာ္ျပမဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြက အေထာက္အကူျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
  • ဖြင့္ျပထားတဲ့ စာပိုဒ္ကို နားေထာင္ေနရင္းကေန သင့္အေနနဲ႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ထင္တဲ့ စကားလံုး တစ္လံုးကို နားမလည္လိုက္ပါက ၄င္း၏ ေရွ႕ေနာက္၌ရွိတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ ၄င္းဆက္စပ္ပံုအေျခအေနကို စဥ္းစားၾကည့္လိုက္ပါ။ အဲဒီစကားစပ္နဲ႔ ဆီေလ်ာ္မဲ့ သင္သိၿပီးသား အျခား စကားလံုးတစ္လံုးလံုးနဲ႔ သင္ နားမလည္လိုက္တဲ့ စကားလံုးက ဆင္တူေနပါသလား?
  • ဒီနားမလည္တဲ့ စကားလံုးႏွင့္ အခ်ိန္ကုန္မခံပါႏွင့္။ စာပိုဒ္ကို ဆက္ၿပီး နားေထာင္ပါ။ စာပိုဒ္ထဲက အေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္ထပ္အခ်က္အလက္ေတြကို မၾကားလိုက္ရမျဖစ္ရေလေအာင္ စာပိုဒ္ကို ဆက္ၿပီး နားေထာင္ဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။
  • တစ္ခါတစ္ရံက်ေတာ့ အဓိကစကားလံုးေတြနဲ႔ သေဘာထားေတြကို တိတ္ေခြရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထပ္ေက်ာ့ ေပးတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၄င္းစကးလံုးေတြကို ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္မွာ ၾကားလိုက္ရေအာင္ ေသေသ ခ်ာခ်ာ နားကို စြင့္ထားပါ။
  • တစ္ခါတေလက်ေတာ့ သင္သိတဲ့ စကားလံုးကို ၾကားလိုက္ေပမဲ့ အသံထြက္ကို မမွတ္မိတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ထိုအခါမ်ိဳးက်ရင္ အဲဒီစကားအားလံုးဟာ ဘာစကားလံုးလဲလို႔ သိႏိုင္ဖို႔အတြက္ စကားစပ္ကို အသံုးျပဳပါ။ သတိျပဳရမဲ့ ေနာက္အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ လူေတြဟာ စကားျမန္ျမန္ေျပာရင္ ၾကားရခက္တဲ့ တိုးညႇင္းတဲ့ အသံကို အသံုးျပဳၾကၿပီး တစ္ခါတစ္ေလက်ေတာ့လည္း စကားလံုးက အသံတစ္သံကို ျဖဳတ္ခ်ပစ္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာပါပဲ။
  • နားေထာင္ျခင္းကို မရပ္ပစ္လိုက္ပါနဲ႔။ နားေထာင္ရင္းနဲ႔ နားမလည္တဲ့အပိုင္းပါလာရင္လဲ မထိတ္လန္႔သြားပါ နဲ႔။ ေနာက္အပိုင္းကို ဆက္ၿပီးေတာ့သာ နားေထာင္ပါ။ ဒါဟာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ အခက္အခဲနဲ႔ ေတြ႕ႀကံဳရေပမဲ့လည္း ေရွ႕ဆက္ၿပီး နားေထာင္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ထားပါ။

စကားစပ္ (Context)
စကားစပ္ (context) ဆုိတာကေတာ့ သင္ နားေထာင္ရမဲ့ စာပိုဒ္ရဲ႕ အေျခအေနပါပဲ။ ဒီအေျခအေနကပဲ စာေမးပဲြမွာ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစမဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို အပိုေဆာင္းၿပီး ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေနကို ပိုနားလည္ေလ ဇာတ္ကြက္ကို စိတ္မွန္းနဲ႔ ပံုေဖာ္ၾကည့္ရတာ လြယ္ကူေလ ျဖစ္ပါတယ္။
  • စကားေျပာေနတဲ့ သူေတြဟာ ဘာေတြေျပာေနလဲဆိုတာကို စကားစပ္ကေနၿပီး သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ စာပိုဒ္ရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သင္ ဘာသိပါသလဲ?
  • သင္နားမလည္တဲ့ စကားလံုးတစ္လံုးလံုးကို ၾကားလိုက္တဲ့အခါ စကားစပ္ကေန ဆက္စပ္ၿပီး စဥ္းစားရယူပါ။
  • အေျဖတစ္ခုခုကို မေသခ်ာပါက သင့္ရဲ႕ သဘာ၀က်က် စဥ္းစားႏိုင္စြမ္း (common sense) ကို အသံုးျပဳပါ။ စကားစပ္ထဲမွာ ဘာက အဓိပၸါယ္ရွိေနလဲ?
  • စကားေျပာေနတဲ့ သူေတြက ဘယ္မွာရွိေနတာလဲ? ေနာက္ခံအသံဗလံေတြက ေနၿပီး အခ်က္အလက္အပို ေဆာင္းေပးေနပါသလား။

စာလံုးေပါင္း၊ ဂဏန္း၊ ေန႔စဲြႏွင့္ အခ်ိန္ (Spelling, numbers, date and time)
အၾကား စြမ္းရည္ စစ္ေဆးမႈေတြမွာ မၾကာခဏဆိုသလို စာလံုးေပါင္းျခင္း၊ ကိန္းဂဏန္းေတြ၊ ေန႔စဲြေတြ၊ အခ်ိန္ေတြကို နားလည္ရမဲ့ စစ္ေဆးမႈေတြပါ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၄င္းအခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဆင္ေျပရန္ အတြက္ ေအာက္ပါတို႔ကို ေလ့လာပါ။
  • အဂၤလိပ္အကၡရာေတြကို သိပါသလား? အဂၤလိပ္စာလံုးေပါင္းေတြကို ေလ့က်င့္ထားပါ။
  • အဂၤလိပ္လို ကိန္းဂဏန္းေတြကို ရြတ္ဆိုတတ္ပါသလား? ဒါဆိုရင္ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ၊ ကိန္းဂဏန္းႀကီးေတြ၊ အပိုင္းကိန္းေတြကို ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ထားပါ။
  • အဂၤလိပ္လို အခ်ိန္ကို ေျပာတတ္ပါသလား? အခ်ိန္ေျပာနည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေလ့က်င့္ထားပါ။

အတိုခ်ံဳ႕စကားလံုးမ်ား (Contractions)
အတိုခ်ံဳ႕ထားေသာ စကားလံုးေတြ (contractions)နဲ႔ စကားလံုးေတြရဲ႕ အတိုေကာက္ (short forms)ေတြကို သိထားျခင္းသည္ အၾကားစြမ္းရည္စစ္ေဆးမႈမ်ားတြင္ မ်ားစြာ အသံုး၀င္ပါသည္။
  • အဂၤလိပ္စကားေျပာမွာ အတိုခ်ံဳ႕ထားေသာ စကားလံုးေတြ အသံုးမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ‘d, ‘s, ‘ll, ‘ve အစရွိတဲ့ အသံေတြကို ၾကားရေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ နားစြင့္ထားပါ။ အသံေလးတစ္သံဟာ စကားလံုးတစ္လံုးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို ေျပာင္းလဲေစတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဥပမာအား ျဖင့္ I’ll go ႏွင့္ I’d go တို႔သည္ အဓိပၸါယ္ မတူပါ။ I’ll go သည္ “ကၽြႏု္ပ္သြားမယ္”ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ I’d go ကေတာ့ “ေျပာသူက အျခားတစ္ေယာက္ေယာက္ကို သြားဖို႔ အႀကံျပဳေနျခင္း”ျဖစ္ပါတယ္။
  • ဘယ္အတိုခ်ံဳ႕ထားတဲ့ စကားလံုးကို အသံုးျပဳရမလဲဆိုတာကို စကားစပ္ကေန သိႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ၊ အိပ္မက္ေတြအေၾကာင္း ေျပာေနတာဆိုရင္ (would)ကို အတိုခ်ံဳ႕ထားတဲ့ 'd ကို အသံုးမ်ားပါတယ္။
  •  ေမးခြန္းထဲက အတိုခ်ံဳ႕ထားတဲ့ စကားလံုးေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ရွာၾကည့္ပါ။
  • အတိုခ်ံဳ႕ထားတဲ့ စကားလံုးေတြပါတဲ့ ၀ါက်ေတြနဲ႔ မပါတဲ့ ၀ါက်ေတြကို နားေထာင္ၿပီး ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္တတ္ရန္ အတြက္ ဆရာ့ကို အပိုေလ့က်င့္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါ။
အသံအတက္အက်ႏွင့္ စိတ္ခံစားမႈမ်ား (Intonation and Emotions)
အေၾကာင္းအရာတစ္ခုခုကို ေျပာပံုေျပာနည္းႏွင့္ ေျပာသူရဲ႕ ေလယူေလသိမ္းတို႔မွတဆင့္ အခ်က္အလက္ အမ်ားႀကီး ရရွိႏိုင္ပါတယ္။
  •  ေျပာသူရဲ႕ ေလယူေလသိမ္းကို နားေထာင္ျခင္းျဖင့္ ထိုသူရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ကို သိရွိႏိုင္ပါတယ္။
  • စကားေျပာေနသူသည္ ေပ်ာ္ေနတာလား? ၀မ္းနည္းေနတာလား? စိတ္ပူေနတာလား? ေၾကာက္ရြံ႕ေနတာ လား? ဒါမွမဟုတ္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေနတာလား? ဆိုတာေတြကို သိႏိုင္ပါတယ္။
  • စိတ္လႈပ္ရွားျခင္း၊ ၀မ္းသာျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း (သို႔) စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ျခင္း အစရွိတဲ့ အားျပင္း ေသာ စိတ္ခံစားခ်က္ေဖာ္ျပရာတြင္ ေျပာသူရဲ႕ အသံသည္ ျမင့္တက္ေနပါတယ္။
  • ၿငီးေငြ႕ျခင္း၊ စိတ္၀င္စားမႈမရွိျခင္းတို႔ကို ေဖာ္ျပတဲ့အခါ နိမ့္တဲ့အသံကို အသံုးျပဳပါတယ္။
  • စကားေျပာေနသူတို႔ရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ကို နားလည္ပါက ထိုသူတို႔ ဘာေတြေျပာေနလဲဆိုတာကိုပါ နားလည္ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ထင္ျမင့္ခ်က္မ်ား (Opinions)
  • အၾကားစြမ္းရည္ကို စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ နားေထာင္ရတဲ့ စာပိုဒ္ထဲမွာပါတဲ့ စကားေျပာသူရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ေမးခြန္မ်ားကိုလည္း ေမးတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စာပိုဒ္ကို နားေထာင္တဲ့အခါမွာ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပတဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြကို ဂ႐ုစိုက္ၿပီး နားေထာင္ပါ။
  • ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပတဲ့ စကားအသံုးအႏႈန္းကို နားေထာင္ပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ In my view……, I believe……., I think………., I disagree that…………., I can’t stand………, I’m keen on………. အစရွိသည္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
  • ထင္ျမင္ခ်က္ေတြကို နားလည္ႏိုင္ရန္အတြက္ တံု႔ျပန္ခ်က္ (reactions)ေတြကို နားေထာင္ပါ။ ဥပမာ- You’re absolutely right! You’re wrong! How awful! That’s fantastic!  ၄င္းတုန္႔ျပန္ခ်က္ေတြကို အသံျမႇင့္၍ ေျပာတတ္ပါတယ္။

နားေထာင္ေနစဥ္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား (while you listen exercises)
စာေမးပဲြအတြင္း စာပိုဒ္ကို နားေထာင္ေနစဥ္ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာႏွင့္ပတ္သက္တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ေလ့လာၿပီးလွ်င္ သင္ ဘယ္ေလာက္အထိ မွတ္မိေနလဲဆိုတာကို သိရွိရန္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားေျဖၾကည့္ပါ။

No comments:

Post a Comment